ماڵپەڕی دەنگی هیوا دەنگی هیوا
  • سەرەتا
  • هەواڵ
    • کوردستان
    • ئێران
    • جیهان
  • کۆمەڵایەتی
    • مافی مرۆڤ
    • ژنان
  • ئابووری
  • چاند و هونەر
  • راپۆرت
  • وتووێژ
  • وتار
  • مەڵتی میدیا
    • ئینفۆگرافیک
    • وێنە
    • فیلم
    • كاريكاتێر و دیزاین
  • کوردی
  • فارسی
  • English
شه‌ممه‌, 2023-09-23
  • دەربارەی ئێمە
  • پەیوەندی
ئەنجامێکی نەبوو
دیتنی هەموو ئەنجامەکان
  • سەرەتا
  • هەواڵ
    • کوردستان
    • ئێران
    • جیهان
  • کۆمەڵایەتی
    • مافی مرۆڤ
    • ژنان
  • ئابووری
  • چاند و هونەر
  • راپۆرت
  • وتووێژ
  • وتار
  • مەڵتی میدیا
    • ئینفۆگرافیک
    • وێنە
    • فیلم
    • كاريكاتێر و دیزاین
ئەنجامێکی نەبوو
دیتنی هەموو ئەنجامەکان
ماڵپەڕی دەنگی هیوا دەنگی هیوا
ئەنجامێکی نەبوو
دیتنی هەموو ئەنجامەکان
ماڵەوە وتار

هێرشی فەرهەنگی

2023/02/19
هێرشی فەرهەنگی
0
بڵاو کراوە
640
بینراو
لە فەیسبوک بڵاوی بکەنەوەلە تویتەر بڵاوی بکەنەوە

هێرشی فەرهەنگی

هێرشی فەرهەنگی یا بە واتایەکی دیکە شەڕی فەرهەنگی، دیاردەیەکی تازە و نوێ نییە، پێشینەیەکی دوور و درێژی مێژوویی هەیە، ئەم دیاردەیە هەر لە قوناغە سەرەتایەکانی مێژووی پێکەوە ژیانی مرۆڤ، بوونی هەبووە. چەمکی فەرهەنگ یەکجار بەرفراوانە، کە دەکرێت لە زۆر ڕوو وە باس و گفتوگۆی لە سەر بکرێت.
فەرهەنگ پێناسەیەکی دیاری کراویی نییە، هەر بەو پێیەش دەگوترێت، فەرهەنگ گەلێک تێک هاڵاوە، کە هەڵگری زانیاری، باوەڕەکان، هونەر، ڕەوشت، یاسا، داب و نەریت و خۆاستی ڕۆژانەیە، کە مرۆڤ بە بەشداری و تێکەڵ بوون لە گەڵ کۆمەلگادا وەری دەگرێت.

بە تێگەیشتن لە چەمکی فەرهەنگ، دەتوانین بڵێن، کاتێک نەتەوەێک، لە هەوڵی سرینەوەی فەرهەنگی نەتەوەێکی دیکەدا دەبێت، کە بەسەری دا زاڵە، ئینجا هێرشی فەرهەنگی لەسەر ئەنجام دەدات.
لە هێرشی فەرهەنگی دا، نەتەوەی سەردەست بێ ئەوەی کەڵک لە هێزی نیزامی وەرگرێت، بە فۆرم و ڕیشەناسی “ئێتیمۆلۆژی” بە شێوەیەکی گشتگیر، هێدی هێدی بڕەو بە ئەدەبێات، زمان و ئەندێشەی خۆی دەدات. هێرشی فەرهەنگی زۆر بە شێنەیی و هێواشی، بە مەبەستی دیاری کراو ئەنجام دەگرێت، هەموو جومگەکانی ژیان و کۆمەڵگای نەتەوەی ژێر دەستیش دەگرێتەوە.

لە هێرشی فەرهەنگی دا سێ بنەمای سەرەکی فەرهەنگ دەکرێتە ئامانج، باوەڕکان، بایخەکان، ئیڕادە. له هێرشی فەرهەنگیدا، نەتەوەی سەردەست بە شوێن نامۆ کردنی نەتەوەی ژێر دەستە، لە فەرهەنگ و کلتووری خۆی. نەتەوەی سەردەست بە مێتۆد و شێوازی زانستی، لە ڕێگای کۆمەڵناسی و دەرووناسی، بە کەڵک وەرگرتن لە هێما و نیشانەکان و فۆلکلۆری کۆمەڵگای ژێردەست، گۆڕانکاری پێک دێنێت. هەوڵ دەدات بەها و بایخەکان، سووک و بێ ئەرزش بێنێتە بەرچاو، بیر و هزری نەتەوەی ژێر دەست هەڵگەڕێنێتەوە، پوچ گەری و نهیلیزم پەرە پێ بدات و گومان و دڕدۆنگی دروست بکات.

دەزگای هێرش بەری نەتەوەی سەردەست، هەوڵ دەدات بەرنامە و پروگرامی خۆی لە ژێر ناوی فەرهەنگی هاوبەش و نزیکایەتی ئتنیکی جێبەجێ بکات و دەخوازێت، لە ڕێگای سۆز و هەستەوە، لە نێوان خۆێ و نەتەوەی ژێردەست، گرێدەراوی چێکات.
دەکرێت فەرهەنگ بە دوو دەستە دابەش کەین، مادی و مەعنەوی. فەرهەنگی مادی ” ئوبژکتیڤ” ، وەکوو هونەر، مێعماری، مۆسیقا، شانۆ.
فەرهەنگی مەعنەوی ” سوبژکتیڤ” باوەڕەکان، ئەندێشە، زانست و پەروەردە.
ئاکار و کردەوەی فەرهەنگی مادی لە ژێر کاریگەریی فەرهەنگی مەعنەوی دا گەشە دەستێنێت.
دەسەڵات و زانستی سیاسیش لە لایان نەتەوەی سەردەست وەکوو هێزێک بەکار دێت بۆ تەسیلم کردنی ئیڕادەی نەتەوەی ژێر دەست و داسەپاندنی فەرهەنگی خۆی بە زۆرەملی.
نەتەوەی سەردەست لە باری ڕۆحی و دەروونی نەتەوەی ژێر دەست، تێکدەشکێنێت، توانای بیرکردنەوەی لێ دەستێنێت و کڵۆڵی دەکات.

هێرشی فەرهەنگی لە دوو قۆناغ دێتە جێبەجێ کردن، یەکم هەنگاو بە تاڵ کردنی فەرهەنگی نەتەوەی ژێر دەستە، هەتا خۆی ئەم بۆشاییانە پڕبکاتەوە، دیاردەی نوێ هەمیشە لە جێگاێک سەر هەڵدەدات، کە بۆشایی تێدا هەبێت. نەتەوەی سەردەست، نەتەوەی ژێر دەست، ڕووت دەکاتەوە، هیچی لەبەردا ناهێڵێت، ئینجا بە دیزاینی خۆی پۆشتەی دەکاتەوە. نەتەوەی سەردەست کۆمەڵێک چەمکی دیاری کراوی خۆی، بە وردبینی و شێنەیی، لە ڕێگای دەزگاکانی بڵاو دەکاتەوە، بە بەهێز نیشان دانی فەرهەنگ و زمان و ئەدەبیاتی خۆی، لەملاشەوە بە بێ هێز نیشان دانی زمان و ئەدەبیاتی نەتەوەی ژێر دەست، سیستەماتیک کار لە سەر زمان و پەروەردە دەکات.

ئەگەر فەرهەنگی کۆمەڵگا توانای دیالیکتیکی خۆی لە دەستدا، ئەوە نەتەوەی ژێر دەست لە فەرهەنگی خۆی دادەماڵدرێت و توانای بیر کردنەوەی نامێنێت، لە ناو پەیوەندیە سەرەتایەکانی ژیانیدا دەستە وەستان و کڵۆڵ دەمێنێتەوە. گرنگترین ئامانجی هێرشی فەرهەنگی، لێستاندنەوەی موڕاڵ و بێ باوەڕی و بێ ئیرادەکردنی نەتەوەیەکە، هەتا بۆ هەمیشە پرۆسەی ئەنفاڵی سپی لەسەر جێبەجێ بکرێت و هەتا دوا هەناسەی هەر وەکوو بەکرێگیراوی نەتەوەی سەردەست ،درێژە بە ژیانی دۆراوی خۆی بدات.

سەربەرز

  • زیاترین بینراو
  • دوایین ناوەرۆکەکان
هێرشی فەرهەنگی

هێرشی فەرهەنگی

2023-02-19
دەوڵەت ڕۆحی نەتەوەیەک

دەوڵەت ڕۆحی نەتەوەیەک

2023-02-16

بزووتنەوەی هیوا

2023-04-04
دەوڵەتی دێمۆکراتیکی کوردستان

دەوڵەتی دێمۆکراتیکی کوردستان

2023-02-07
راگەیەندراوی بزووتنەوەی هیوا

راگەیەندراوی بزووتنەوەی هیوا

0
باب نۆکەری تیرۆریستەکان

باب نۆکەری تیرۆریستەکان

0
مانگرتنی گشتی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

مانگرتنی گشتی لە ڕۆژهەڵاتی کوردستان

0
بزووتنەوەو گەل

بزووتنەوەو گەل

0
بەیعەتی عەبدوڵای موهتەدی و مەنشووری هەمبەستگی

بەیعەتی عەبدوڵای موهتەدی و مەنشووری هەمبەستگی

2023-03-12
چاوپێکەوتنی ڕۆژنامەی هاوڵاتی لەگەڵ وتەبێژی بزووتنەوەی هیوا

چاوپێکەوتنی ڕۆژنامەی هاوڵاتی لەگەڵ وتەبێژی بزووتنەوەی هیوا

2023-03-10
پرسی ژنی کورد لە دەرەوەی سەربەخۆیی چارەسەر ناکرێت

پرسی ژنی کورد لە دەرەوەی سەربەخۆیی چارەسەر ناکرێت

2023-03-07
پەیامی هاوخەمی و پرسەنامەی بزووتنەوەی هیوا

پەیامی هاوخەمی و پرسەنامەی بزووتنەوەی هیوا

2023-02-06
بەیعەتی عەبدوڵای موهتەدی و مەنشووری هەمبەستگی
راپۆرت

بەیعەتی عەبدوڵای موهتەدی و مەنشووری هەمبەستگی

2023-03-12
چاوپێکەوتنی ڕۆژنامەی هاوڵاتی لەگەڵ وتەبێژی بزووتنەوەی هیوا
وتووێژ

چاوپێکەوتنی ڕۆژنامەی هاوڵاتی لەگەڵ وتەبێژی بزووتنەوەی هیوا

2023-03-10
پرسی ژنی کورد لە دەرەوەی سەربەخۆیی چارەسەر ناکرێت
ژنان

پرسی ژنی کورد لە دەرەوەی سەربەخۆیی چارەسەر ناکرێت

2023-03-07
پەیامی هاوخەمی و پرسەنامەی بزووتنەوەی هیوا
هەواڵ

پەیامی هاوخەمی و پرسەنامەی بزووتنەوەی هیوا

2023-02-06
بانگەوازیی بزووتنەوەی هیوا
راپۆرت

بانگەوازیی بزووتنەوەی هیوا

2023-01-26

ئەرشیڤ

  • ئازار 2023 (3)
  • شوبات 2023 (1)
  • كانونی دووه‌م 2023 (5)
  • كانونی یه‌كه‌م 2022 (5)
  • ئه‌یلول 2022 (1)
  • كانونی دووه‌م 2022 (1)
  • كانونی یه‌كه‌م 2021 (1)
  • تشرینی دووه‌م 2021 (1)
  • تشرینی یه‌كه‌م 2021 (3)
  • ئاب 2021 (1)
  • ئایار 2021 (1)
  • نیسان 2021 (2)
  • ئازار 2021 (1)
  • شوبات 2021 (1)
  • كانونی دووه‌م 2021 (1)
  • تشرینی دووه‌م 2020 (1)
  • ئه‌یلول 2020 (2)
  • ئاب 2020 (8)
  • ته‌مموز 2020 (16)
ماڵپەڕی دەنگی هیوا

  • کوردستان
  • ئێران
  • جیهان
  • کۆمەڵایەتی
  • چاند و هونەر
  • ئابووری
  • وتار
  • راپۆرت
  • وتووێژ
  • دەربارەی ئێمە
  • پەیوەندی

هەموو مافەکان بۆ ماڵپەڕی "دەنگی هیوا" پارێزراوە. © 2020

ئەنجامێکی نەبوو
دیتنی هەموو ئەنجامەکان
  • سەرەتا
  • هەواڵ
    • کوردستان
    • ئێران
    • جیهان
  • کۆمەڵایەتی
    • مافی مرۆڤ
    • ژنان
  • ئابووری
  • چاند و هونەر
  • راپۆرت
  • وتووێژ
  • وتار
  • مەڵتی میدیا
    • ئینفۆگرافیک
    • وێنە
    • فیلم
    • كاريكاتێر و دیزاین
  • کوردی
  • فارسی
  • English
دەنگی هیوا

هەموو مافەکان بۆ ماڵپەڕی "دەنگی هیوا" پارێزراوە. © 2020